1946 yılında kurulan Pangaltı Lisesinden Yetişenler Derneği azınlık okulları içinde ilk mezunlar derneği olma özelliğini taşımaktadır. 75 yıllık tarihi boyunca dernek özellikle tiyatro ile özdeşleşmiştir. Belki de tiyatro PLYD ile bir ivme kazanmıştır diyebiliriz. Aynı zamanda dans ve müzik alanında da adından söz ettirdiği birçok projeye imza atmıştır.
Kurulduğu ilk yıl Berç Fazlıyan’ın yönetmenliğiyle perdelerini “Öneri” (Araçarg) adlı Ermenice oyunla açan PLYD bugüne kadar kısa aralıklara rağmen perdesini hep açık tutmuştur. Ermenice ve Türkçe sahnelenen birçok eserle 75 yıldır perdesini açık tutmayı başarmıştır. Misak Toros, Arto Berberyan, Hermon Variş gibi İstanbul Ermeni Tiyatrolarına yön veren önemli yönetmenler, oyunlarını PLYD’ nin sahnesinde sergilemiş, nice genç oyuncu yetiştirmişlerdir. Son yıllarda da Aram Gostanyan, Anahit Variş, Nişan Şirinyan, Murat Sarıçoban, Burcu Tokuç gibi değerli yönetmenlerimiz, yönettikleri oyunlarla derneğimiz tiyatrosuna büyük katkı sağlamışlardır.
Derneğimiz, 1998 – 2011 yılları arasında Talar Müzik ve Dans Topluluğu’yla Ermeni folklorunun en güzel örneklerini İstanbul Ermeni cemaati için sahnelemiştir. Ermeni kültürünü korumayı ve ileriki nesillere taşımayı kendine görev edinmiştir.
2001 yılında ise yine kendi bünyesinde sadece çocuklardan oluşan Sosi Cindoyan ve ekibinin önderliğinde Patil çocuk tiyatrosunu kurmuş, 10 yıl boyunca çeşitli oyunlarla sahnelerini çocuklara açmıştır.
2013 yılında Levon Taberyan “Anuş Olmak” başlıklı modern dans gösterisini izleyicilerle buluşturmuştur. Levon Taberyan, Ermeni operasının 100. yılında bir klasik olan Hovannes Tumanyan’ ın bu eserini modern danslar eşliğinde bize sunmuş ve 15 temsil vererek, haklı övgülere mazhar olmuştur.
2016 yılında Sözlerini Bercuhi Berberyan’ ın yazdığı Majak Toşikyan’ ın bestelediği “Hrant Dink Oratoryosu” Lütfi Kırdar Kültür Merkezinde Derneğimizin 70. Yıl etkinlikleri kapsamında sahnelenmiş ve büyük takdir görmüştür.
2020 yılında Levon Taberyan’ ın yönetmenliğinde YOLCU isimli Modern Dans Tiyatrosu izleyicilerle buluşmuştur. Zorlu Psm ve Cemil Candaş Kent Kültür Merkezi sahnelerinde pandemi sebebi ile ancak 4 temsil verebilmiş ve büyük beğeni kazanmıştır.
PLYD sadece Ermeni Tiyatro tarihinde değil, Türk Tiyatro tarihinde de önemli bir yere sahiptir. Aralarında Genco Erkal, Mehmet Akan, Atilla Alpöge, Ergun Köknar gibi isimlerin bulunduğu “GENÇ OYUNCULAR” da ilk oyunlarını ve provalarını yine derneğimizin çatısı altında yapmışlardır.
Tüm bu bilgiler ışığında, 75 yıllık hikâyesiyle PLYD’ ye, bugün sadece bir mezunlar derneği demek yetersiz kalmaktadır.